لوله و اتصالات

لوله و اتصالات نقش مهمی در صنایع مختلف به خصوص ساخت و ساز ایفا می کنند. به همین علت به عنوان یک اصل پایه در پروژه های ساختمانی و صنعتی به کار می روند. کاربردهای فراوان لوله و اتصالات باعث شده تا هر روز بر تنوع این محصولات افزوده شود.

لوله چیست؟

یک قطعه استوانه ای شکل و توخالی است که با استفاده از آن می توان سیالات مختلف مانند مایعات و گازها را انتقال داد. در اغلب موارد لوله ها گرد هستند اما بعضی از لوله های فولادی را به صورت قالب های شش ضلعی و یا مربع شکل می سازند.
در صنعت، لوله ها از جنس های مختلفی مانند آهن، پلاستیک، فولاد، سرب، آلومینیوم، سفال، سیمان و پلیمر ساخته می شوند. انواع لوله هایی که در صنعت به کار می روند.

1- لوله های آهنی

2- لوله های غیر آهنی

3- لوله های غیر فلزی

کاربرد انواع لوله ها

لوله چدنی

از این لوله ها برای انتقال آب و فاضلاب با فشار پایین استفاده می کنند.

لوله

لوله های سربی

از این نوع لوله ها بیشتر در سیستم های فاضلاب، هواکش ها، تولید یا بازیافت مواد شیمیایی و … استفاده می شوند.

لوله

لوله های سیمانی

در سیستم آب و فاضلاب از این لوله ها استفاده می شود.

لوله

لوله های سفالی

معمولا از این لوله ها در مجاری فاضلاب که در زیر زمین هستند، استفاده می شود.

لوله

لوله های فولادی

لوله های فولادی : از این لوله ها در تهیه مطبوع، تاسیسات حرارت مرکزی، انتقال نفت و روغن با فشار پایین استفاده می شود. لوله های فولادی گالوانیزه هم برای آبرسانی ساختمان ها به کار می روند. به طور کلی جنس این لوله ها از ST37، ST33 و ASTM A53 است.

لوله

لوله های مسی

می توان در سیستم های لوله کشی آب و فاضلاب، سوخت رسانی و روغن موتور، دستگاه های تهویه و … از لوله های مسی استفاده کرد. این لوله ها قیمت بالایی دارند. به همین علت کمتر در لوله کشی آب و فاضلاب به کار می روند. لوله های مسی به خوبی می توانند حرارت را در مبدل های حرارتی انتقال دهند. این عامل باعث شده تا در موارد مختلفی مورد استفاده قرار بگیرند.

لوله

لوله های پلاستیکی

با استفاده از این لوله ها می توان آب، فاضلاب، مواد شیمیایی و گاز (با فشار کم) را منتقل نمود. مزایای بالای این لوله ها باعث می شوند تا در موارد مختلف به کار روند. از جمله این مزایا می توان به قیمت پایین، مقاومت در برابر خوردگی، وزن کم، جابه جایی آسان، تعمیر آسان و … اشاره کرد.

لوله های آلومینیومی

این لوله ها در موتور هواپیما، واحدهای صنایع شیمیایی، محیط کارخانه و … کاربرد دارد. وزن سبک این لوله ها باعث شده تا برای سوخت رسانی و انتقال روغن در موتور هواپیما به کار می رود.

لوله

لوله سیاه

یکی از انواع لوله های فولادی است که هیچ پوششی ندارد. از این لوله ها در سیستم گازرسانی منازل، سیستم شوفاژ و … استفاده می شود. به همین دلیل با نام لوله های گازی و شوفاژی هم شناخته می شوند. در صورت گالوانیزه کردن لوله سیاه می توان از آن در سیستم های لوله کشی آب هم استفاده کرد. معمولا این لوله ها دارای مقاومت خمشی، پیچشی و تحمل فشار بالایی هستند.  

– لوله درزدار : در سطح این لوله ها، درز جوش وجود دارد. لوله های درزدار برای انتقال مایعات، ساخت مصنوعات، پروفیل های قوطی و … مورد استفاده قرار می گیرند.

– لوله بدون درز (مانیسمان) : نام دیگر این لوله ها، سیملس است. سطح لوله های مانیسمان، صاف و یکنواخت می باشد و هیچ گونه درزی در آن وجود ندارد. این امر، مهم ترین تفاوت لوله های مانیسمان و لوله های درزدار است. مقاومت بالای لوله های سیملس به همین دلیل می باشد

لوله سیاه

یکی از انواع لوله های فولادی است که هیچ پوششی ندارد. از این لوله ها در سیستم گازرسانی منازل، سیستم شوفاژ و … استفاده می شود. به همین دلیل با نام لوله های گازی و شوفاژی هم شناخته می شوند. در صورت گالوانیزه کردن لوله سیاه می توان از آن در سیستم های لوله کشی آب هم استفاده کرد. معمولا این لوله ها دارای مقاومت خمشی، پیچشی و تحمل فشار بالایی هستند.  

– لوله درزدار : در سطح این لوله ها، درز جوش وجود دارد. لوله های درزدار برای انتقال مایعات، ساخت مصنوعات، پروفیل های قوطی و … مورد استفاده قرار می گیرند.

– لوله بدون درز (مانیسمان) : نام دیگر این لوله ها، سیملس است. سطح لوله های مانیسمان، صاف و یکنواخت می باشد و هیچ گونه درزی در آن وجود ندارد. این امر، مهم ترین تفاوت لوله های مانیسمان و لوله های درزدار است. مقاومت بالای لوله های سیملس به همین دلیل می باشد

لوله

لوله گالوانیزه

 زمانی که لوله های فولادی سیاه را به وسیله لایه ای روی پوشش می دهند، تبدیل به لوله گالوانیزه می شوند. این لایه باعث می شود تا لوله در مقابل عوامل خورنده مقاومت کند. این لوله ها را در سیستم آب سرد و گرم بهداشتی به کار می روند. نکته مهم در مورد لوله های گالوانیزه این است که نباید برای اتصال این لوله ها از جوشکاری استفاده کرد. این لوله ها در بازار با نام لوله آهنی سفید هم شناخته می شوند. باید توجه داشت که لوله های فولادی گالوانیزه با نوع آهنی متفاوت هستند.

– لوله فولادی گالوانیزه : از جنس فولاد نرم هستند. این لوله ها بیشتر برای تهویه به کار می روند. در زمان ساخت لوله های گالوانیزه فولادی، ابتدا ورقه ها را از داخل قالب عبور می دهند. این فرایند تحت فشار صورت می گیرد. سپس لبه های ورقه را به هم جوش می دهند. در انتها هم برای افزایش مقاومت لوله در برابر مواد خورنده، سطح آن را با روی مذاب می پوشانند. با این کار لوله ها، گالوانیزه می شوند. مقاومت لوله فولادی گالوانیزه در برابر اسیدها نسبت به نوع آهنی کمتر است. همه اسیدهایی که باعث خوردگی چدن می شوند، این لوله ها را خراب می کنند.

– لوله آهنی گالوانیزه : با استفاده از آهن سفید نورد تولید می شوند. پس از جوش دادن محل درز لوله، آن را گالوانیزه می کنند. به دلیل وجود درز، به آنها لوله با درز هم می گویند. رنگ تیره و خاکستری این لوله ها، فاکتوری برای شناسایی آن محسوب می شود. لوله آهنی گالوانیزه در انواع سبک و متوسط وجود دارد.

لوله گالوانیزه

لوله گالوانیزه

 زمانی که لوله های فولادی سیاه را به وسیله لایه ای روی پوشش می دهند، تبدیل به لوله گالوانیزه می شوند. این لایه باعث می شود تا لوله در مقابل عوامل خورنده مقاومت کند. این لوله ها را در سیستم آب سرد و گرم بهداشتی به کار می روند. نکته مهم در مورد لوله های گالوانیزه این است که نباید برای اتصال این لوله ها از جوشکاری استفاده کرد. این لوله ها در بازار با نام لوله آهنی سفید هم شناخته می شوند. باید توجه داشت که لوله های فولادی گالوانیزه با نوع آهنی متفاوت هستند.

– لوله فولادی گالوانیزه : از جنس فولاد نرم هستند. این لوله ها بیشتر برای تهویه به کار می روند. در زمان ساخت لوله های گالوانیزه فولادی، ابتدا ورقه ها را از داخل قالب عبور می دهند. این فرایند تحت فشار صورت می گیرد. سپس لبه های ورقه را به هم جوش می دهند. در انتها هم برای افزایش مقاومت لوله در برابر مواد خورنده، سطح آن را با روی مذاب می پوشانند. با این کار لوله ها، گالوانیزه می شوند. مقاومت لوله فولادی گالوانیزه در برابر اسیدها نسبت به نوع آهنی کمتر است. همه اسیدهایی که باعث خوردگی چدن می شوند، این لوله ها را خراب می کنند.

– لوله آهنی گالوانیزه : با استفاده از آهن سفید نورد تولید می شوند. پس از جوش دادن محل درز لوله، آن را گالوانیزه می کنند. به دلیل وجود درز، به آنها لوله با درز هم می گویند. رنگ تیره و خاکستری این لوله ها، فاکتوری برای شناسایی آن محسوب می شود. لوله آهنی گالوانیزه در انواع سبک و متوسط وجود دارد.

لوله گالوانیزه

اتصالات

به عنوان رابط بین لوله ها عمل می کنند و با هدف ایجاد انشعاب، افزایش یا کاهش اندازه لوله ها، تقسیم بندی و تغییر جریان سیال به کار می روند. جنس اتصالات از لاستیک، فولاد، مس، پلاستیک و … می باشد.

اتصالات فلزی

این نوع از اتصالات در صنایع مختلف مانند نفت، گاز، تاسیسات ساختمان و … به کار می روند. با توجه به فشار کاری سیستم، نوع لوله و شیرآلات از انواع اتصالات استفاده می کنند. از مهم ترین اتصالات فلزی می توان به اتصالات مانیسمان، سیاه درزدار، دنده ای گالوانیزه، دنده ای سیاه، فشار قوی دنده ای و ساکت ولد اشاره کرد.

انواع اتصالات و کاربرد آنها

اتصالات بوشن

بوشن، یک حلقه واصل است که برای اتصال دو لوله به کار می رود. این قطعه استوانه ای شکل، به صورت های فلزی (گالوانیزه و برنجی) و پلاستیکی (P.V.C) در بازار عرضه می شود. بوشن به شکل های “پیچی یا دنده ای” و ” جوشی” ساخته می شود. از نوع پیچی آن در لوله کشی سرد و گرم استفاده می کنند.

اتصالات سر دنده

یکی از انواع اتصالات فلزی می باشد و برای مهر و موم انواع مخازن و اتصالات به کار می رود. یک سمت آن دارای رزوه است و اتصال آن دنده ای می باشد. سمت دیگر آن را می توان جوش داد. سردنده، برای اتصال خطوط لوله به شیر هم به کار می رود.

اتصالات زانویی

یکی از کاربردی ترین قطعات در سیستم لوله کشی صنعتی می باشد. این قطعه با هدف تغییر جریان سیالات و گازها به کار می رود. تغییر جهت جریان توسط اتصالات زانویی در زوایای 90 درجه، 45، 180 و در برخی موارد تحت زوایای 60، 120 و 35 درجه صورت می گیرد. این تغییر جهت موجب می شود تا فشارو شتاب سیال کاهش یابد. در برخی موارد هم منجر به شکست در سیستم لوله کشی می شود.

اتصالات سه راهی

از مهم ترین اتصالات لوله هستند که کاربردهای فراوانی در سیستم های لوله کشی دارند.

اتصالات

اتصالات فلنج

قطعات فولادی هستند که با هدف برقراری اتصال به کار می روند. این اتصالات، انعطاف بالایی دارند. اتصالات فلنج در تعمیرات مورد استفاده قرار می گیرند. از انواع آن می توان به فلنج کور، لبه دار، روکار و جوشی اشاره کرد. فلنج برای اتصال لوله به اقلام پایپینگ مانند لرزه گیر، شیر آلات و … به کار می رود.

اتصالات مغزی

قطعات فلزی هستند که در دو مدل ساخته می شوند. یکی از این مدل ها ساده و دیگری به صورت روپیچ تو پیچ می باشد. از مغزی برای اتصال دو قسمت با دنده ی داخلی استفاده می شود.

شیرآلات

قطعاتی هستند که برای متوقف کردن و یا تنظیم جریان سیال درون لوله به کار می روند. از مهم ترین شیرآلات می توان انواع پروانه ای، سماوری، توپی، بشقابی، یک طرفه و دیافراگمی را نام برد.

اتصالات

درپوش (کپ)

قطعه ای است که برای بستن مسیر جریان از آن استفاده می کنند. معمولا محل آچارگیری درپوش ها به صورت چهارگوش می باشد.

اتصالات

مهره و ماسوره

برای اتصال دو بخش از لوله کشی به هم و یا لوله کشی به دستگاه به کار می روند. از این نوع اتصال، بیشتر در لوله کشی آب بهداشتی، تهویه و تعمیرات لوله کشی استفاده می شود. ساختار آن از سه بخش تشکیل شده است. دو قطعه آن، هر یک به یک سمت متصل می شوند. قطعه وسط هم در حد واسط بین دو قطعه قرار می گیرد. از این طریق دو قسمت لوله کشی به هم وصل می شوند.  

نمونه هایی از لوله و اتصالات و کاربرد آنها

لوله و اتصالات تنوع گسترده ای دارند. در این بخش به تعدادی از آنها اشاره می کنیم.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *