استانداردهای لوله مانیسمان

استانداردهای لوله مانیسمان اهمیت زیادی در چگونگی ساخت و تعیین ابعاد این لوله ها دارند. چرا که مواد مهمی از داخل این لوله ها عبور می‌کنند و این لوله ها باید مقاومت و استحکام زیادی داشته باشند. هر چقدر فشار مواد عبوری از لوله بیشتر باشد، باید از لوله های مقاوم‌تر و قطورتر استفاده کرد.

همان‌طور که می دانید لوله های مانیسمان یا سیملس به دلیل اینکه فاقد درز جوش هستند، خواص منحصربه فردی دارند. مقاومت و استحکام بالای این نوع لوله باعث شده است تا کاربرد زیادی در صنایع مختلف داشته باشند.

انواع استانداردهای لوله مانیسمان

5 نوع استاندارد جهانی برای لوله مانیسمان وجود دارد که شامل استانداردهای ASTM، API، ASME ، DIN و ANSI می شوند. در این قسمت به معرفی این استانداردها می‌پردازیم.

1- استاندارد ASTM

این استاندارد به آلیاژ لوله مانیسمان مربوط می‌شود. استاندارد ASTM گستره وسیعی دارد و به عنوان یک استاندارد معتبر در جهان شناخته می‌شود. 12000 نوع استاندارد مختلف در این گروه قرار دارند که بیش از 100 مورد به لوله مانیسمان مرتبط هستند. استانداردهای ASTM A53 و ASTM A106 جزو مهم‌ترین استانداردهای لوله مانیسمان به شمار می‌روند.

لوله هایی که استاندارد A53 دارند، گزینه مناسبی برای انتقال مواد با فشار کم هستند. از این لوله ها می‌توان برای انتقال آب، نفت، بخار، هوا و… استفاده کرد. لوله هایی با استاندارد A106 ، در پروژه های خاص‌تر و برای انتقال مواد با فشار و حرارت بالا کاربرد دارند. استاندارد ASTM A106 ترکیب آلیاژی لوله های مانیسمان کربن استیل را پوشش می‌دهد. این لوله ها برای دماهای زیاد مورد استفاده قرار می‌گیرند. معمولا استاندارد ASTM در بازار ایران، برای شناسایی آلیاژ تشکیل دهنده لوله و اتصالات به کار می‌رود.

2- استاندارد API

این استاندارد که به صنعت نفت و گاز مربوط می‌شود، دقیق‌تر و سخت‌گیرانه‌تر از سایر استانداردها است. البته در برخی مواقع با استانداردهای دیگر همپوشانی دارد. استانداردهای لوله های فلزی و موادبه کار رفته در صنعت نفت و گاز توسعه انجمن پتروشیمی آمریکا منتشر می‌شوند. بر این اساس لوله هایی که تحت استاندارد API هستند، شامل الزامات تست بیشتری می‌شوند. لوله های مانیسمان به وفور در صنعت نفت، گاز و پتروشیمی مورد استفاده قرار می‌گیرند.

با توجه به اینکه مواد اشتعال‌پذیر و گاهی خطرناک از داخل این لوله ها عبور می‌کنند، استاندارد لوله مانیسمان اهمیت زیادی دارد. از مهم‌ترین ویژگی‌های این نوع استاندارد می‌توان به دقت و ریسک‌ناپذیری آن اشاره کرد. استاندارد API 5L در مورد لوله های مانیسمان به کار می‌رود. در این استاندارد ابعاد خاصی وجود ندارد و به استاندارد ASTM ارجاع می‌دهد. هدف استاندارد API 5L این است که موارد ایمنی را طوری اعمال کند که تا حد امکان اقتصادی و توجیه پذیر باشد.

3- استاندارد ASME

استاندارد ASME ، استانداردی است که انجمن مهندسان آمریکا در سال 1980 برای دیگ‌های بخار و مخازن تحت فشار ارائه کرد. این استاندارد کاربردهای زیادی دارد؛ چرا که لوله های مانیسمان در اغلب موارد برای انتقال مواد با دما و فشار بالا مورد استفاده قرار می‌گیرند.

استاندارد ASME شبیه استاندارد ASTM است و در موارد زیادی با آن تفاوتی ندارد. استاندارد ASME بیان می‌کند که برای هر نوع از ابعاد لوله مانیسمان باید از چه ضخامتی استفاده کرد. استاندارد ASME B36.10 اهمیت زیادی دارد و می‌تواند استاندارد ابعادی و وزنی لوله مانیسمان کربن استیل را برای دماهای مختلف نشان دهد.

4- استاندارد DIN

یکی از استانداردهای معتبر جهانی است که برای انواع لوله های مانیسمان مورد استفاده قرار می‌گیرد. استاندارد DIN یک نوع استاندارد باز است؛ یعنی امکان تعریف استاندارد جدید در آن وجود دارد. به این ترتیب همه افراد می‌توانند تجربیات خود را در اختیار سایرین بگذارند. استاندارد لوله DIN 2448 به لوله‌های بدون درز و لوله‌های مانیسمان مربوط می‌شود. این استاندارد از تجمیع 4 مدل استاندارد DIN به وجود آمده است و ابعاد در آن اهمیت زیادی دارند.

5- استاندارد ANSI

انجمن استانداردهای بین المللی آمریکا در سال 1916 تاسیس شد. این انجمن تلاش کرد تا استانداردهای صنایع مختلف را جمع آوری کند. علاوه براین به دنبال توسعه استانداردهای تایید شده در آمریکا بود. پیوستن این انجمن به سازمان‌های مشابه در سایر کشورها زمینه تشکیل سازمان بین المللی استانداردگذاری را فراهم کرد. این سازمان وظیفه داشت تا استانداردهای پذیرفته شده صاحبان صنایع در کل جهان را منتشر کند. علاوه براین مسئول اعتباردهی به استانداردهای توسعه یافته نیز می‌باشد.

بیشتر استانداردهای موجود در جهان مانند استانداردهای ASTM و ASME مورد تایید سازمان ANSI قرار گرفته اند. سازمان استاندارد ANSI با تلاش‌های خود کمک بزرگی به باز شدن بازارهای بین‌المللی برای تولید‌کنندگان و تامین‌کنندگان لوله های مانیسمان و درزدار نموده است.

سخن پایانی درباره استانداردهای لوله مانیسمان

لوله های بدون درز کاربرد زیادی در صنایع دارند. به همین علت استانداردهای لوله مانیسمان حائز اهمیت هستند. از این نوع لوله برای انتقال نفت، گاز و مشتقات نفتی استفاده می‌کنند. به همین علت باید ایمنی بالایی داشته باشند. نشت گاز و نفت می‌تواند حوادث جبران‌ناپذیری در پی داشته باشد. نکته مهم این است که علاوه بر محاسبات مهندسی و ریاضی باید از تجارب ارزشمند صنعتگران هم بهره برد. با این کار می‌توان تا حدود زیادی از پیشامدهای ناگوار جلوگیری کرد.