کارخانه تولید کننده لوله گالوانیزه ، محصولات خود را با استفاده از روش های مختلفی تولید می کند. لوله های گالوانیزه در اصل لوله های فولادی هستند که برای مراقبت و حفاظت از این لوله ها در برابر خوردگی، زنگ زدگی و آسیب هایی که ممکن است بر روی پوشش آن رخ دهد، باید بر روی آن لایه ای از فلز روی قرار داد. در کارخانه تولید کننده لوله گالوانیزه این لوله ها به دو روش گالوانیزه گرم و گالوانیزه سرد ساخته می شوند.
کارخانه تولید کننده لوله گالوانیزه
صنعت تولید لوله گالوانیزه نخستین بار حدود ۱۳۰ سال پیش برای لوله کشی شهر سانفرانسیسکو آمریکا روی کار آمد. پس از آن با در نظر گرفتن بازده این لوله و کارایی که داشت، تقاضا برای تولید لوله گالوانیزه به میزان زیادی بالا رفت. بنابراین امروزه لوله گالوانیزه یکی از لوله های پرکاربرد و مهم در صنایع مختلف است. در کشور ما حدود صد سال پیش لوله گالوانیزه وارد کشور شد و مثل دیگر نقاط دنیا چون کارایی و بازدهی لوله بالا بود، بنابراین در صنایع مختلفی این لوله با سایزها و ضخامت های متفاوت به کار گرفته شد. به طوری که امروزه در داخل کشور کارخانه های مختلفی در زمینه تولید لوله گالوانیزه فعالیت می کنند. کیفیت لوله های گالوانیزه تولید شده در این کارخانه ها هم سطح بهترین برندهای تولید کننده لوله گالوانیزه در سطح جهان است.
کارخانه های زیادی در زمینه تولید لوله گالوانیزه فعالیت می کنند. مهم ترین کارخانه های تولیدکننده لوله گالوانیزه شامل شرکت های لوله و پروفیل سپنتا، لوله سازی دقیق کاوه ایرانیان و گروه صنعتی درپاد تبریز می شوند.
1- شرکت لوله و پروفیل سپنتا :
این شرکت به عنوان اولین تولید کننده لوله فولادی در سال 1340 به بهره برداری رسید. شرکت لوله و پروفیل سپنتا در جاده قدیم کرج واقع است و یکی از تولید کنندگان لوله گالوانیزه در کشور به شمار می رود. از جمله محصولات این شرکت می توان به لوله های گالوانیزه سبک و سنگین، لوله گالوانیزه براق، لوله گازی، لوله سیاه، لوله شوفاژی و لوله مبلی اشاره کرد.
2- شرکت لوله سازی دقیق کاوه ایرانیان :
لوله های مانیسمان (بدون درز) اولین بار در ایران توسط این شرکت تولید شدند. شرکت کاوه ایرانیان از سال 1377 آغاز به کار کرد. از دیگر محصولات این شرکت می توان لوله درز مخفی و لوله کاندوئیت را نام برد. این کارخانه با استفاده از روش نورد گرم می تواند حدود 15000 تن تیوب بدون درز و 75000 تن لوله بدون درز را در یک سال تولید کند.
3- گروه صنعتی درپاد تبریز :
این مجموعه فعالیت خود را از سال 1380 آغاز کرد. گروه صنعتی درپاد تبریز ، محصولاتی مانند انواع ورق و لوله گالوانیزه، لوله های مبلی، انواع قوطی و پروفیل، لوله های آب رسانی و صنعتی و … را تولید می کند. ظرفیت تولیدی آن از 1200000تن در سال بیشتر می باشد. آزمایش های مختلفی مانند تست هیدرواستاتیک، کنترل چشمی، تخت کردن و خم کردن، بازرسی اولتراسونیک و کنترل وزنی بر روی همه محصولات این گروه انجام می شوند.
مزایای استفاده از لوله گالوانیزه
فرایند گالوانیزاسیون موجب محافظت از لوله های گالوانیزه و افزایش مقاومت آنها می شود. با این روش می توان کل لوله را در مقابل خوردگی محافظت کرد. پوشش zn لوله های گالوانیزه، مقاومت این لوله ها را در برابر سایش و ضربه افزایش می دهد. مقاومت لوله های گالوانیزه گرم بیشتر از لوله های فولادی است. لوله های گالوانیزه، به خوبی در مقابل فشار، دما و حرارت مقاومت می کنند. اکسیژن نمی تواند از جداره لوله های گالوانیزه سبک نفوذ کند. از دیگر مزایای لوله های گالوانیزه، می توان به بازرسی و کنترل راحت تر آنها اشاره کرد.
نکته مهم در مورد لوله های گالوانیزه، آسیب پذیری آنها در محیط های اسیدی است.
کاربرد لوله گالوانیزه
در کارخانجات تولید کننده لوله گالوانیزه در داخل کشور، این لوله ها با شیوه های مختلفی تولید می شوند. به دلیل کاربرد فراوان این محصول در صنایع مختلف و ساختمان سازی، لوله های گالوانیزه همواره مورد توجه صنعتگران مختلف هستند. بر روی لوله های گالوانیزه روکشی از فلز روی قرار می گیرد تا این لوله در برابر سایش و رطوبت بتواند مقاومت بسیار خوبی داشته باشد. لوله های گالوانیزه کاربرد مختلف در صنایع گوناگون دارند. از این تجهیزات می توان در تاسیسات برقی، ساختمان ها یا صنایع استفاده کرد تا از سیم ها و کابل های برق به خوبی محافظت شود. همچنین لوله های گالوانیزه برای جابجایی سیالاتی مثل نفت و گاز در صنایع گاز، پتروشیمی و نفت مورد استفاده قرار می گیرند. برای تولید لوله گالوانیزه برق از ورق های فولادی و یا آهنی استفاده می شود. این ورق ها متریال اصلی و پایه برای این لوله ها هستند. در نتیجه لوله های گالوانیزه برقی می توانند استحکام بسیار بالایی داشته باشند.
روش های تولید لوله گالوانیزه
در تولید لوله گالوانیزه به روش گالوانیزاسیون سرد ابتدا برای آبکاری لوله ها باید یک محلول با ماهیت اسیدی از فلز روی آماده شود. سپس این محلول را بر روی لوله می پاشند. به طور کلی در روش گالوانیزاسیون سرد، فلز روی تا عمق زیادی در سطح لوله فولادی نفوذ پیدا نمی کند. ولی در مقایسه با دیگر روش های متداول مثل رنگ کردن، این لوله می تواند مقاومت بالایی در برابر رطوبت داشته باشد. روش گالوانیزه گرم یکی از روش های پرطرفدار برای تولید لوله گالوانیزه به شمار می آید. در این روش لوله ها را در حوضچه ای از فلز روی قرار می دهند. فلز روی در این روش در عمق مناسب از سطح لوله نفوذ پیدا کرده، در نتیجه لوله های گالوانیزه که با این روش ساخته می شوند، طول عمری حدود ۳۰ سال دارند. به طور کلی لوله های گالوانیزه که با روش گالوانیزاسیون گرم ساخته می شوند، در کنار استحکام بالا می توانند در برابر رطوبت نیز از خود مقاومت بسیار خوبی نشان دهند.
تفاوت لوله گالوانیزه گرم و سرد
لوله های گالوانیزه سرد و گرم تفاوت هایی با هم دارند. دمای مورد نیاز برای تولید لوله گالوانیزه گرم بیشتر از لوله گالوانیزه سرد است. این امر موجب می شود تا لوله هایی که به روش گرم تولید می شوند، مقاومت بالاتری داشته باشند. طول عمر لوله های گالوانیزه گرم بیشتر از لوله های گالوانیزه سرد است. عملیات آبکاری لوله گالوانیزه گرم در دمای 420 درجه سانتی گراد انجام می شود. در حالی که آبکاری گالوانیزه سرد در دمای اتاق صورت می گیرد. یکی از مهم ترین تفاوت های لوله های گالوانیزه سرد و گرم به براقیت و درخشندگی آنها مربوط می شود. لوله های گالوانیزه گرم براق تر از گالوانیزه سرد هستند. دلیل این مسئله، آبکاری آنها در دمای بالا است.
ویژگی های لوله گالوانیزه
لوله های گالوانیزه که در کارخانجات داخلی ساخته می شوند، دارای ویژگی های مختلفی هستند. این لوله ها در برابر رطوبت و سایش بسیار مقاوم عمل می کنند. بنابراین به دلیل داشتن استحکام بالا از آنها به عنوان سازه گلخانه ای نیز استفاده می شود. این لوله های صنعتی معمولا در اندازه و سایزهای مختلفی تولید می شوند. به طوری که لوله های گالوانیزه عمدتاً ۶ متر طول دارند. بر اساس استاندارد NPT انتهای این لوله ها رزوه زده می شود. بنابراین امکان اتصال این لوله ها به یکدیگر با کمک اتصالات و دیگر تجهیزات جانبی ایجاد می شود. لوله های گالوانیزه بعد از تولید در برابر عملیات های حرارتی و جوشکاری ممکن است دچار ضعف باشند. زیرا جوشکاری و عملیات حرارتی باعث از بین رفتن پوشش قرار گرفته بر سطح این لوله های فولادی می شود. در نتیجه با جوشکاری و عملیات حرارتی این لوله ها در برابر خوردگی و سایش مقاومت کمتری پیدا می کنند. از این رو توصیه می شود که از جوشکاری لوله های گالوانیزه خودداری شود.
مراحل تولید لوله گالوانیزه
در کارخانجات تولید کننده لوله گالوانیزه، این لوله ها در مراحل مختلفی تولید میشوند. نخستین مرحله جوشکاری ورق های فولادی و تولید لوله است. ابتدا برای اینکه این لوله ها با کیفیت بالا تولید شوند با استفاده از جوشکاری ورق های فولادی این لوله ها را به یکدیگر وصل می کنند. این فرایند باعث میشود که جلوی جوشکاری مجدد ورق های گالوانیزه گرفته شود. بنابراین از آسیب رسیدن احتمالی به پوشش فلزی روی که بر روی این لوله ها قرار دارد، جلوگیری می شود. در مرحله بعدی عملیات تمیز کاری سطح لوله فولادی مورد نظر انجام می شود. برای اینکه فلز روی بتوانند بهتر روی سطح لوله فولادی نفوذ کند، روی سطح این لوله ها را به وسیله محلول های مخصوصی چربی زدایی می کنند و رنگ آهنی که بر روی سطح لوله قرار دارد پاک می شود.
مرحله بعدی فلاکس لوله گالوانیزه است. پس از تمیز کردن سطح لوله فولادی محلولی از فلاکس آماده کرده و لوله ها را در آن غوطه ور می کنند. این مرحله از مراحل اصلی برای تولید لوله گالوانیزه به شمار می آید. به طور کلی این محصول باعث می شود تا فلز روی به خوبی در سطح لوله های فولادی نفوذ پیدا کرده و در نتیجه لوله گالوانیزه با کیفیت بالا تولید شود.
قبل از اینکه لوله های گالوانیزه در حوضی از فلز روی قرار گیرند و عملیات گالوانیزاسیون بر روی آنها شروع شود، سطح داخلی و خارجی لوله ها باید به خوبی خشک شود. با استفاده از قرار دادن کوره ای با دمای ملایم این کار انجام می شود. بعد از اینکه سطح لوله ها به طور کامل خشک شد، برای تولید لوله گالوانیزه آن را در حوضچه ای از فلز روی مذاب قرار می دهند. چون این حوضچه دمای ۴۵۰ درجه سانتیگراد دارد، از این رو پیوند میان اتم های فولادی به آسانی شکسته می شود و فلز روی می تواند به خوبی جایگزین آنها شود.
بعد از اینکه لوله های فولادی در حوضچه ای از روی مذاب غوطه ور شدند، روی سطح لوله ها مقداری فلز روی اضافی به وجود می آید. این پوشش اضافی با اتم های لوله فولادی پیوند برقرار می کند و لازم است که پاک شود. بنابراین با کمک بخار آب و دمیدن هوا با فشار زیاد این پوشش اضافی را از روی سطح لوله گالوانیزه پاک می کنند. پس از آن برای اینکه جلوی واکنش اتم های فولاد و فلز روی گرفته شود و از تشکیل آلیاژ جلوگیری کنند، لوله فولادی گالوانیزه شده در آب سرد فرو برده می شود. در آخر برای وصل شدن لوله تولید شده به اتصالات مورد نظر، دوسر انتهای لوله را با استفاده از عملیات رزوه کاری رزوه زده می کنند.
نحوه تولید اتصالات در کارخانه تولید کننده لوله گالوانیزه
در کارخانجات تولید کننده لوله گالوانیزه برای تولید اتصالات لوله گالوانیزه از روش های مختلفی استفاده می شود. از جمله روش های متداول در این زمینه می توان به روش فورج، ریخته گری و … اشاره کرد. ولی در این میان روش فورج به عنوان محبوب ترین روش برای تولید اتصالات لوله گالوانیزه شناخته می شود. در روش فورج، لقمه ای که گداخته شده میان دو نیم فک موجود قرار گرفته و با وارد کردن نیروی آرام و پیوسته به آن، لقمه مورد نظر به آرامی شکل داخلی قالب را به خود می گیرد. این قالب همانند اتصالات لوله مورد نظر است و در آخر فلزهای اضافی از آن خارج می شوند. پس از تولید اتصالات مورد نظر مثل روش آبکاری و تولید لوله گالوانیزه، بر روی اتصالات فرآیند آبکاری شروع می شود. در این فرایند اتصالات مورد نظر را در حوضی از فلز روی قرار می دهند. در نتیجه بر روی سطح آن پوششی از فلز روی قرار می گیرد. با این روش گالوانیزاسیون به طور پیوسته بر روی سطح اتصالات و به صورت پوششی از روی قرار خواهد گرفت. در نتیجه طول عمر این اتصالات به میزان زیادی افزایش پیدا می کند.
قیمت لوله گالوانیزه
قیمت لوله گالوانیزه به عوامل مختلفی مانند مواد اولیه به کار رفته در تولید لوله، ابعاد، ویژگی های لوله و … بستگی دارد. عامل دیگری که بر قیمت لوله گالوانیزه موثر است، میزان تولید این نوع لوله در کارخانه ها می باشد. امروزه در ساختمان سازی از لوله های گالوانیزه استفاده می کنند. این لوله ها مقاومت خوبی در برابر زنگ زدگی دارند. به همین علت در تاسیسات ساختمانی مورد استفاده قرار می گیرند. عواملی مانند قیمت ارز، قیمت نفت، میزان عرضه و تقاضا، مقدار موردنیاز و هزینه حمل و نقل بر قیمت لوله گالوانیزه تاثیر می گذارند. قیمت محصولات فلزی تحت تاثیر قیمت جهانی ارز می باشد. همیشه قیمت نفت تاثیر زیادی بر صنایع فلزی می گذارد. فعالیت مصرف کننده، نظام عرضه و تقاضا را تعیین می کند. این امر به شدت بر روی قیمت لوله گالوانیزه موثر است. افزایش قیمت آهن بر روی صنایعی مانند خودروسازی، ساخت دستگاه های صنعتی، کشتی سازی و … تاثیر می گذارد. اندازه بار و مقدار مصرف سوخت هم جزء فاکتورهای موثر به شمار می روند.